شناسائی مرفومتریک و مولکولی دیکروسلیوم دندریتیکوم با استفاده از مارکرژنتیکی ND1 در دام های اهلی استان مرکزی

  زمینه مطالعه: دیکروسلیازیس از شایع‌ترین بیماری‌های انگلی مجاری صفراوی و کیسه صفرای طیف وسیعی از پستانداران از جمله نشخوارکنندگان اهلی و گاهی انسان است. این بیماری حائز اهمیت پزشکی، دامپزشکی و اقتصادی فراوانی است به گونه‌ای که سالیانه باعث از دست رفتن مقادیر قابل توجهی مواد پروتئینی با ارزش از رژیم غذایی انسان می‌شود. به منظور کنترل بیماری، شناخت مرفولوژیکی و خصوصیات مولکولی انگل در مناطق آندمیک ضروری است. هدف: مطالعه حاضر به منظور تعیین خصوصیات مرفولوژیک و مولکولی ایزوله‌های گاوی، گوسفندی و بزی دیکروسلیوم با استفاده از مارکر ژنتیکی ND1 دراستان مرکزی صورت گرفت. روش کار: در این مطالعه مقطعی، 480 کرم بالغ تازه دیکروسلیوم از کبد120 گاو، گوسفند و بز ذبح شده در کشتارگاه استان مرکزی، جمع آوری گردید. به منظور تعیین گونه  انگل، شاخص‌های مرفولوژیک کرم بالغ بر اساس پارامترهای استاندارد محاسبه شد. از این تعداد DNA میتوکندریائی60 ایزوله استخراج و واکنش PCR برای تکثیر بخشی از ناحیه ND1 صورت گرفت. سپس محصول PCR خالص و تعیین توالی گردید و درصد مشابهت ژنتیکی بین سکانس‌ها و در مقایسه با موارد  ثبت شده در بانک ژن با استفاده از نرم افزار Clastalw2 تعیین و گونه دقیق انگل تشخیص داده شد. نتایج: بررسی مرفومتریک کرم بالغ در تمامی ایزوله‌ها، بیضه‌ها را پشت سرهم و طول کرم را برای ایزوله‌های گاوی، گوسفندی و بزی به‌ترتیب: µm 967±7994، µm 100±6844 و µm 110±6570 (0.0001>P) و عرض کرم را برای 3 میزبان مورد بررسی به ترتیب:mµ 339±1649، µm 221±1490وµm 252±1430(0.0001>P) و نسبت طول به عرض را به ترتیب: 641/0±87/4، 625/0±58/4 و 622/0±64/4 (0.0001>P) نشان داد که مویدگونه دیکروسلیوم دندریتیکوم در میزبانان منطقه مورد مطالعه می‌باشد. آنالیز الکتروفروز ژل محصول PCR در تمامی ایزوله‌ها، وجود باند bp 200را نشان داد. درصد مشابهت ژنتیکی توالی‌های بدست آمده در مقایسه با موارد ثبت شده در بانک ژن بین97تا 99درصد بود. نتیجه گیری نهایی: آنالیز مولکولی و مرفومتریک نشان داد که دیکروسلیوم دندریتیکوم، تنها عامل ایجاد کننده دیکروسلیازیس در دام‌های کشتارگاهی استان مرکزی می‌باشد. شناسائی مولکولی انگل با استفاده از مارکرهای ژنتیکی هسته توصیه می‌شود.